يزدفردا :در دو بخش گذشته سعي شد تا مجموع قوانين شوراها ارائه گردد و در بخش سوم نمونه اي از آئين نامه داخلی شورا ها تقديم تا با عملكرد منتخبين وقوانين حاكم بر شوراها آشنا شويد ولازم به ذكر است اين آئين نامه در شوراها متفاوت بوده و سعي شده بيشتر قوانين كلي حاكم بر شوراهاي اسلامي شهر ها ي مراكز استانها ارائه گردد
مفاهيم و تعاريف
يزدفردا :در اين آيين نامه هاي داخلي شوراها به جاي هر يک از واژه هاي زير عنوان خلاصه شده مقابل آن به کار برده مي شود:
شوراي اسلامي شهر ...... - شوراي شهر
جلسه علني شورا - جلسه شورا
اعضاي اصلي شورا - عضو
محل برگزاري جلسات رسمي شورا - .......
کميسيون هاي دائمي شوراي شهر - کميسيون
پيشنهادات اعضاي شوراي شهر - طرح
پيشنهادات شهرداري جهت تصويب - لايحه
هيات رئيسه اي که براي مدت دو سال انتخاب مي شود - هيات رئيسه
هيات رئيسه سنی
ماده 4- مسن ترين فرد از اعضای حاضر شورا به عنوان رئيس سنی و دو نفر ار جوانترين اعضای حاضر به عنوان منشی تعيين می شوند و در جايگاه هيات رئيسه قرار می گيرند.
ماده 5- وظيفه هيات رئيسه سنی ، اداره جلسه افتتاحيه شورا و انجام مراسم تحليف و برگزاری انتخابات هيات رئيسه دائم است.
ماده 6- جلسات شورا با حضور دو سوم اعضاء رسميت می يابد و کليه تصميمات شورا با اکثريت مطلق حاضرين در جلسه معتبر است ، مگر در مواردی که قانون طور ديگری پيش بينی کرده باشد.
تبصره : چنانچه به دليل عدم حضور موجه يک يا چند عضو نصاب دو سوم برای تشکيل جلسه حاصل نگردد آن جلسه با يك نفر كمتر عضو رسميت می يابد. در اين حالت مصوبات شورا با (تعدادي كه مصوب شود) رای موافق معتبر خواهد بود.
ماده 7- اعضای شورا حق تفويض اختيارات خود به غير اعم از عضو يا غير عضو شورا را ندارند.
ماده 8- اعضای شورا براساس مسووليت خود متعهد و ملزم به حفظ حيثيات و شئون شورا و رعايت نظم و اجرای مفاد اين آيين نامه می باشند.
فصل دوم انتخاب هيات رئيسه دائمی
ماده 9- در جلسه افتتاحيه ، هيات رئيسه دائمی برای مدت دو سال انتخاب می شود.
ماده 10- هيات رئيسه شورا مرکب از يک رئيس ، يک نائب رئيس ، يک خزانه دار و يک يا دو منشی خواهد بود.
تبصره : معرفی کانديداهای عضويت در هئيت رئيسه بايد با موافقت عضو و در جلسه علنی اعلام گردد.
ماده 11- رئيس شورا بايد در اداره امور شورا و اجرای آيين نامه و مراعات حقوق اعضاء بی طرفی کامل را رعايت کند.
تبصره : رئيس شورا می تواند حتی هنگام حضور خود اداره جلسات رسمی شورا را به عهده نائب رئيس بگذارد.
استعفا يا فوت اعضای هيات رئيسه
ماده 12- اگر رئيس شورا پيش از انقضای مدت ، فوت و يا از رياست استعفا نمايد ، نائب رئيس جلسه را تشکيل و فوت يا متن استعفا نامه را اعلام و قرائت می نمايد. در اولين جلسه که بايد حداکثر ظرف يک هفته تشکيل گردد، رئيس جديد طبق مواد اين آيين نامه داخلی انتخاب می شود.
تبصره : در مورد فوت و يا استعفای ديگر اعضای هئيت رئيسه نيز بايد بدون تشريفات در جلسه بعد که بايد حداکثر ظرف يک هفته تشکيل گردد تجديد انتخاب به عمل آيد و در هر حال رئيس و يا اعضای جديد هئيت رئيسه تنها برای مدت باقيمانده از آن دو سال آن سمت را خواهند داشت.
فصل سوم كميسيون‌هاي شورا و وظايف آنها
كميسيون‌هاي‌دائمي و نحوه‌انتخاب اعضاي آنها در ابتداي هردورهماده 13- به منظور بررسي، اصلاح و تكميل لوايح ، طرح‌ها و يا پيشنهاداتي كه به شورا جهت طرح در شوراي‌عالي استانها داده خواهد شد و جهت تهيه و تمهيد طرح‌هاي لازم و انجام وظايف قانوني كه به‌عهده شوراي شهر گذاشته شده يا خواهد شد، كميسيون‌هايي در شوراي شهر به شرح مندرج در اين آئين نامه تشكيل مي‌شود تشكيل مي‌شود.
ماده 14- تعداد، وظايف و يا عناوين كميسيون‌هاي دائمي كه متناسب با وظايف واختيارات سازمان‌ها، شركت‌ها و مؤسسات وابسته به شهرداري ها و امور مديريتي شهر ....... تشكيل مي‌گردند، برطبق اين آئين‌نامه خواهد بود.
تبصـره يك : اعضاي شورا برحسب سوابق و اطلاعات و با رعايت اولويت‌ها بايد پس از پيشنهاد رئيس شورا و با رأي شورا به مدت يكسال به عضويت اين كميسيونها درآيند. در صورت تمايل اعضاء هر كميسيون مي‌توانند در كميسيون‌هاي ديگر با حق اظهارنظر و بدون حق رأي شركت كنند.
تبصـره دو : هركميسيون با تصويب اكثريت اعضاي خود مي‌تواند براي مشاوره از صاحب‌نظران دعوت به همكاري نمايد.
تبصـره سه : هر كميسيون بايد حداقل سه عضو داشته باشد.
ماده 15- پس از تقسيم اعضاي شوراي شهر در كميسيون‌هاي مربوطه، هر كميسيون با حضور حداقل سه نفر اعضاي خود تشكيل و بلافاصله يك رئيس و يك نايب‌رئيس و يك منشي با رأي مخفي و با ورقه با اكثريت نسبي براي مدت يكسال انتخاب مي‌نمايد. منشي هر كميسيون مُخبر آن نيز خواهد بود.
ماده 16- جلسه كميسيونها با حضور حداقل سه نفر اعضاء رسميت مي‌يابد و تصويب تصميمات آنها با اكثريت مطلق آراء حاضرين خواهد بود.
ماده 17- در رأس هر شش ماه هر عضو مي‌تواند از طريق هيأت رئيسه تقاضاي عضويت يا تغيير كميسيون را بنمايد و اين جابجايي با موافقت اكثريت اعضاي كميسيون‌هاي ذينفع و تصويب شورا انجام مي‌پذيرد.
ماده 18- كميسيون‌هاي شورا براي جلسات خود بايد دفتر ثبت صورت‌جلسات داشته باشند و به امضاء اعضاء اعم از مخالف يا موافق برسد. دفاتر مذكور توسط منشي تهيه و قبل از ثبت اوّلين صورت‌جلسه، صفحه اوّل آن با ذكر شماره صفحات و امضاء رئيس كميسيون و حسب مورد، اعضاء كميسيون‌هاي مربوطه برسد. صورت‌جلسات كميسيونها بايد به‌گونه‌اي تنظيم شود كه درآن تاريخ و دستور كار هرجلسه، اسامي اعضاي حاضر و غايب و آراي مثبت و منفي اعضاء مربوط به هريك از موضوعات به‌همراه خلاصه مفيدي از بحث و گفتگوي حاضرين و تصميم يا تصميمات متخذه و مصوب ذكر شده باشد.
ماده 19- به پيشنهاد هر كميسيون هيأت رئيسه شورا از ميان كارمندان خود حداقل يك نفر دبيراداري در اختيار آن كميسيون مي‌گذارد تا امور اداري مربوطه از قبيل ارتباط با هيأت رئيسه، ادارات شورا ، كميسيونها ، كميته‌ها ، تنظيم و توزيع مراسلات، ضبط مذاكرات، بايگاني اوراق و پرونده‌ها، سرعت جريان امور دفتري، تهيه صورت‌جلسات و ساير امور را عهده‌دار باشد.
اسامي و نحوه كار كميسيون‌هاي دائمي شوراماده 20- کميسيون های دائمی شورا عبارتند از:
كميسيون عمراني
كميسيون فرهنگي واجتماعي
كميسيون اقتصادي، حقوقي و اداري
ماده 21- هر يک از کميسيون های مذکور در ماده 20 وظايف اصلی زير را در حوزه مسئوليت خود به عهده دارند:
پيگيري و نظارت
تدوين استراتژي‌ها و راهبردها
برنامه‌ريزي
انجام امور تصويبي
انجام امور مشورتي
سياست‌گذاري در امور اجرايي
تدوين استانداردها
تبصـره : شرح وظايف هر كميسيون توسط خود آن كميسيون تهيه و براي تصويب نهايي به شورا ارجاع مي‌شود.
ماده 22- رئيس شورا مكلف است كليه طرح‌ها و لوايحي را كه به شورا تقديم مي‌شود در اولين فرصت در جلسه علني شورا اعلام و به كميسيون‌هاي مربوطه و ساير اعضاء ارجاع نمايد. هم‌زمان يك نسخه از طرح‌ها براي اطلاع شهرداري و دستگاه‌هاي ذيربط بنابه تشخيص هيأت رئيسه شورا ارسال مي‌گردد.
تبصـره يك : درصورتي كه به تشخيص هيأت رئيسه لوايح و طرح‌ها به چند كميسيون ارتباط داشته باشد رئيس شورا آنهارا علاوه بر كميسيون اصلي به كميسيون‌هاي ذيربط ديگر كه نقش فرعي خواهند داشت نيز ارسال مي‌دارد. كميسيون‌هاي فرعي ظرف ده روز گزارش مكتوب خودرا پيرامون قسمت‌هاي مربوطه تهيه و به كميسيون اصلي ارسال مي‌نمايند. اين مدت با موافقت كميسيون اصلي تا ده روز ديگر قابل تمديد است تا مجموعاً به انضمام گزارش كميسيون اصلي براي طرح در جلسه علني شورا تقديم گردد.
تبصـره دو : در شورا گزارش كميسيون اصلي قرائت و پس از بحث در مورد آن رأي‌گيري به‌عمل مي‌آيد. در صورتي كه نظر كميسيون اصلي به تصويب شورا نرسد مانند پيشنهادهاي اصلاحي، نخست نظر كميسيون فرعي توسط مُخبر آن كميسيون توضيح داده شده و سپس موافق و مخالف مذاكره نموده و در آن مورد رأي‌گيري مي‌شود.
تبصـره سه : تا قبل از رأي‌گيري طراحان مي‌توانند طرح خود را پس بگيرند ولي استرداد لوايح شهرداري با رأي شورا ممكن است.
تبصـره چهار : مُخبر كميسيون فقط براي يك‌بار مي‌تواند گزارش كميسيون را ارائه نمايد و نطق مجدد وي با عنوان موافق يا مخالف تابع اين آيين‌نامه است.ماده 23- گزارش تصميم در مورد هر طرح و يا لايحه‌اي كه به كميسيون ارجاع مي‌گردد بايد در ظرف مدتي كه از طرف رئيس شورا با توافق كميسيون مربوطه معين و اعلام گشته به شورا داده شود.
تبصـره يك: فرصت تعيين شده براي بررسي هر طرح يا لايحه از تاريخ ثبت در دفتر كميسيون بطور معمول يك ماه خواهد بود. در مواقع ضروري بنا به تشخيص شورا مدت مذكور قابل تغيير مي‌باشد.
تبصـره دو: در صورت تخطي كميسيون از مهلت موردنظر با درخواست حداقل سه نفر از اعضاي شورا و يا به تقاضاي شهرداري يا دستگاه ذيربط موضوع در دستور جلسه شوراقرار مي‌گيرد و حق تقدم دستور هفتگي شورا طبق ماده سی و هشت تعيين خواهد شد.
ماده 24- هر ماه خلاصه گزارش كار كميسيونها در غير از وظايف تصويبي توسط دبير اداري هر كميسيون تهيه و با امضاي رئيس كميسيون جهت اطلاع اعضاي ديگر شورا در تابلوي اعلانات نصب و يا به‌نحو مقتضي تكثير و در اختيار آنها قرار داده خواهدشد.
ماده 25- تمامي اسناد و اوراق مربوط به امور كميسيونها و صورت مذاكرات آنها در محل دبيرخانه كميسيون براساس آيين‌نامه طبقه‌بندي اسناد نگهداري مي‌شود و انتقال آنها به بيرون ممنوع است.
كميسيون‌هاي ويژه، تحقيق و تفحصماده 26- كميسيون‌هاي ويژه در موارد زير به تشخيص شورا تشكيل مي‌شوند:
الف) درموردلوايح‌وطرح‌هايي‌كه‌ارتباط‌اساسي‌آن‌باكميسيون‌معيني‌روشن نباشد.
تبصـره يك : اعضاي اين كميسيونها باتوجه به تخصص‌هاي لازم از طرف هيأت رئيسه پيشنهاد و با تصويب شورا انتخاب خواهند شد. تعداد اعضاي كميسيون‌هاي فوق حداقل سه نفر خواهد بود كه از ميان خود يك نفر رئيس، يك نايب رئيس و يك مُخبر انتخاب خواهند كرد.تبصـره دو: اعضاي كميسيون‌هاي ويژه در جلسه علني شورا توسط اعضاء با رأي مخفي و با اكثريت نسبي آراء حاضرين انتخاب خواهند شد.
ماده 27- درصورتي كه حداقل يك سوم اعضاء شوراي شهر تحقيق و تفحص را در هريك از امور شهرداري لازم بداند درخواست خود را كتباً از طريق هياًت رئيسه درجلسه علني شورا مطرح و نسبت به لزوم ياعدم لزوم آن رأي‌گيري به‌عمل خواهدآمد.
تبصـره يك : تقاضاي تحقيق و تفحص خارج از نوبت در دستور كار شورا قرار مي‌گيرد.
تبصـره دو : درخواست كنندگان يا متقاضيان تحقيق و تفحص پانزده دقيقه فرصت خواهند داشت به صورت مستدل از تقاضايشان دفاع نمايند.
تبصـره سه : درصورت تصويب، كميسيون مشتركي مركب از كميسيون مربوطه به‌علاوه متقاضيان تحقيق و تفحص تشكيل مي‌شود كه كار خود را شروع وپس از حداكثر پانزده روز نتيجه كار خود را به شورا ارائه خواهد كرد.
تبصـره چهار: گزارش كميسيون مشترك درجلسه شورا قرائت و به‌صورت مستقل منتشر مي‌شود.
تبصـره پنج :اركان مورد تحقيق و تفحص، موظف است كليه مدارك و اطلاعات موردنياز كميسيون را براي بررسي در اختيار قرار دهد.فصل چهارم جلسات رسمی شورا و لزوم حضور اعضاء
ماده 28- اعضاي شورا بايد در رأس زماني‌كه جهت تشكيل جلسات اعم از علني، غيرعلني، كميسيونها، كميته‌هاي‌نظارتي و هيأت رئيسه به تصويب مي‌رسد در جلسه حاضر شوند.
تبصـره يك: درصورت تأخير عضوي بدون عذر موجه براي بيش از پانزده دقيقه نامبرده از طرف هيأت رئيسه توبيخ خواهد شد و ميزان تأخير از ابتداي زمان تعيين شده قبلي محاسبه خواهد شد.
تبصـره دو: اعضايي كه به قصد از اكثريت انداختن شورا جلسه را ترك نمايند نسبت به آن جلسه غايب محسوب مي‌شوند.
تبصـره سه: درصورتي كه عضوي در يكسال شش جلسه متوالي و يا دوازده جلسه غير متوالي از اوقات رسمي شورا، كميسيونها، كميته‌هاي نظارتي و يا هيأت رئيسه بدون عذر موجه به تشخيص شورا غيبت نمايد، موضوع براي سلب عضويت وي به هيأت حل اختلاف موضوع ماده قانون شوراهاي اسلامي كشور ارجاع خواهدشد.
تبصـره چهار: درصورتي كه به علت فوت ، استعفاء و يا سلب عضويت (اخراج) بيش از يك سوم مجموع اعضاي اصلي و علي‌البدل شورا فاقد نصاب لازم براي تشكيل جلسه شود. براساس مفاد ماده قانون شوراهاي اسلامي كشور عمل خواهد شد.
تبصـره پنج : مجموع غيبتهاي غيرموجه، تأخير در ورودها، تعجيل درخروجها و ترك پاره‌وقت جلسات رسمي، كميسيونها وكميته‌هاي نظارتي براي هر يك از اعضاء، ماهيانه محاسبه و ضمن اعلام از تريبون در روزنامه نيز درج خواهد شد.ماده 29- حداكثر مدت براي هر جلسه رسمي چهار ساعت بوده كه ممكن است يكسره و يا فاصله تنفس باشد، مگر در موارد ضروري به پيشنهاد رئيس و تصويب شورا. غايبين بعد از تنفس نيز مشمول مقررات مربوطه به غيبت و تأخير خواهند بود.
نحوه مديريت جلسات علني شورا و عده اعضاي حاضر در جلسه
ماده 30- مذاكرات و مصوبات جلسات علني شورا به‌طور كامل ثبت و ضبط مي‌شود و انتشار آن در مطبوعات و رسانه‌هاي گروهي جهت اطلاع عامه بلااشكال است.
ماده 31- تشكيل جلسات رسمي و علني و رعايت ترتيب مذاكرات و اجراي آيين‌نامه و حفظ نظم جلسه طبق اين آيين‌نامه به‌عهده رئيس جلسه است.
تبصـره يك: بعد از اولين جلسه، شورا به‌صورت عادي هرماه دو بار تشكيل جلسه خواهدداد. اما با تصويب شورا، اين جلسات مي‌تواند به تعداد لازم افزايش يابد.
تبصـره دو: شورا در صورت تشخيص ضرورت بنا به درخواست كتبي استاندار، فرماندار، بخشدار و شهردار موظف به تشكيل جلسه فوق‌العاده است. همچنين شورا مي‌تواند به تشخيص خود به‌صورت فوق‌العاده تشكيل جلسه دهد.
تبصـره سه: تشكيل جلسه فوق‌العاده از طرف شورا منوط به نظر هيأت رئيسه و يا تقاضاي مكتوب يك سوم از اعضاء و تصويب شورا خواهدبود.
تبصـره چهار: تشخيص عده حضار به عهده منشي است كه در اول هرجلسه و قبل از اخذ آراء به‌وسيله رئيس جلسه بايد اعلام شود.
ماده 32- در هر جلسه علني قبل از ورود به دستور، رئيس شورا مي‌تواند در مورد مسائل روز كشور و شهر اصفهان مطالبي را كه جهت آگاهي اعضاء ضروري است حداكثر به‌مدت پانزده دقيقه بيان كند. ولي اين مطالب بدون رأي شورا مورد بحث واقع نخواهد شد.دستور جلسات و نطق‌هاي پيش از دستور
ماده 33- دستور جلسه هفتگي شورا بايد به‌ترتيب وصول لوايح و طرح‌ها از كميسيونها از طرف هيأت رئيسه شورا تهيه و پس از تكثير بين اعضاء، شهردار و يا نماينده شهرداري توزيع شود. لوايح و طرح‌هاي اولويت‌دار به تقاضاي ......اعضاء و يا هيأت رئيسه خارج از ترتيب وصول در دستور جلسه هفتگي شورا قرار مي‌گيرد. در صورت تعدد تقاضاها تشخيص اولويت با هيأت رئيسه خواهد بود.
تبصـره يك : طرح‌ها و لوايح فوريت‌دار از اين قاعده مستثني هستند و تابع مواد مربوطه‌اند.
تبصـره دو : دستور كار شورا و گزارش كميسيونها در لوايح و طرح‌هاي عادي بايد حداقل ساعت قبل از مطرح شدن در شورا به اعضاء ابلاغ شود.
ماده 34- در هرجلسه رسمي حداكثر سه نفر از اعضاء به نوبت و براساس ليست هيأت رئيسه مي‌توانند حداكثر به مدت ده دقيقه براي هرنفر، مطالب خود را قبل از دستور به اطلاع شورا برسانند.
تبصـره يك: تهيه ليست ناطقين پيش از دستور جهت چهارجلسه و به قيد قرعه توسط هيأت رئيسه تعيين مي‌شود.
تبصـره دو: هريك از ناطقين پيش از دستور مي‌توانند تمام و يا حداقل پنج دقيقه از حق خود را به نفر ديگر واگذار نمايند
مقررات مربوط به مذاکرات جلسه علنی شوراماده 35- موضوعاتي كه در دستور جلسه علني شورا قرار گرفته است، بايد حداقل يك ساعت قبل از شروع جلسه در ورقه مخصوصي خارج از محل شورا نصب شود و مخالفين و موافقين در آن ثبت نام نمايند. به ترتيب به ازاء هرنفر موافق يك نفر مخالف نيز حق صحبت به ميزان برابر و به مدتي كه رئيس شورا تعيين مي‌نمايد خواهد داشت. درصورتيكه مخالف يا موافقي ثبت نام نكرده باشد. اعضاي مخالف و موافق مي‌توانند در جلسه نوبت بگيرند و منشي نام آنها را به ترتيب ثبت خواهد كرد.
تبصـره يك: اگر مخالفي وجود نداشت، موافق نمي‌تواند صحبت كند.
تبصـره دو: اگر موافقي وجود نداشت، مخالفين مي‌توانند به ترتيب صحبت كنند.
تبصـره سه: منشي اسامي اعضايي كه مي‌خواهند صحبت كنند به ترتيب وصول (كتبي يا شفاهي) ثبت و به رئيس مي‌دهد.
تبصـره چهار: درصورتي كه اصل طرح و يا لايحه‌اي مخالف نداشته باشد، غير از نماينده شهرداري و يا مُخبر كميسيون مربوطه و يا يكي از طراحان به عنوان موافق كسي صحبت نخواهد كرد.
تبصـره پنج: درصورتيكه به جاي طرح يالايحه، گزارش كميسيوني در دستور قرار دارد، مخالف و موافق بايد فقط راجع به گزارش كميسيون صحبت كنندماده 36- هرگاه هنگام بحث درباره لوايح، طرح‌ها يا پيشنهادات مرتبط با شهرداري، هيأت رئيسه لازم بداند مي‌تواند به مسئول اجرايي يا كارشناس مربوطه اجازه دهد به جاي نماينده شهرداري سخن بگويد.
ماده 37- ناطقين نبايد از موضوع مورد بحث خارج شوند در غيراينصورت رئيس جلسه به آنها تذكر خواهد داد و درصورت دونوبت تذكر خروج از موضوع، رئيس جلسه مي‌تواند دفعه سوم ناطق را از ادامه نطق منع كند.
تبصـره يك: چنانچه موافق يا مخالف به صحبت‌هاي طرف مقابل استناد كرد و مخاطب، استناد را تحريف شده دانست حق توضيح پيرامون تفسير اشتباه طرف مقابل را خواهد داشت.
تبصـره دو: قطع كلام ناطق و عدم رعايت سكوت از جانب ديگر اعضاي شورا و هرگونه تهمت و توهين و ايرادگيري شخصي يا حركتي كه موجب بي‌نظمي جلسه شود ممنوع است و مرتكب مشمول مجازات مندرج در آيين‌نامه انضباطي خواهد گرديد. رئيس جلسه مسئول جلوگيري از اين قبيل تخلفات است.
ترتيب و مدت نطقماده 38- ترتيب و مدت نطق به شرح ذيل است:
براي طرح لوايح و طرح‌هاي فوريت‌دار براي توضيح، مخالفت، موافقت،
ماده 39- رئيس شورا موظف است با هماهنگي اعضاي شورا نسبت به تعيين اوقات ثابت تشكيل جلسات رسمي اقدام نمايد.
ماده 40- درصورت تشنج و بي نظمي در جلسه شورا، رئيس جلسه را به مدت پانزده دقيقه به عنوان تنفس تعطيل نمايد و درصورت بروز بي‌نظمي مجدد، جلسه را ختم و آن را به روز ديگري موكول نمايد.
ماده 41- درصورتيكه عضوي خود را متعهد و ملزم به حفظ حيثيت شورا و رعايت نظم و نوبت و اجراي آيين‌نامه داخلي نداند از طرف رئيس وهيأت رئيسه به‌ترتيب مورد تذكر شفاهي و اخطار قرار مي‌گيرد و در نهايت با او مطابق‌آيين‌نامه‌انضباطي‌رفتارخواهدشد.
جلسات غيرعلني
شورا مي‌تواند به پيشنهاد هريك از اعضاء به تقاضاي كتبي شهردار، فرماندار و يا بخشدار ذيربط و تصويب شورا جلسات غيرعلني داشته باشد. درجلسات غيرعلني مواردي كه موضوع آن به تصويب شورا رسيده باشد به بحث آزاد گذاشته مي‌شود. همچنين در جلسات غيرعلني مي‌توان به پيشنهاد هريك از اعضاء و تصويب شورا از افراد مختلف جهت طرح نقطه نظراتشان دعوت به عمل آورد.
فصل پنجم
حضور شهردار و ساير مسئولين ذيربط درجلسات شورا
ماده 43- مسئولين عالي رتبه اجرايي و قضايي، نمايندگان حوزه شوراها در مجلس شوراي اسلامي حق حضور در جلسات علني شورا را دارند.
نحوه رسيدگي به طرح‌ها و لوايح در شورا
ماده 44- لوايحي كه از طرف شهرداري به شورا پيشنهاد مي‌شود بايد داراي موضوع و عنوان مشخص باشد، دلايل لزوم تهيه و پيشنهاد آن در مقدمه لايحه بطور وضوح درج شود، داراي موادي متناسب با اصل موضوع و عنوان لايحه باشد و به امضاي شخص شهردار رسيده باشد.
ماده 45- طرح، پيشنهادي است كه با امضاي حداقل سه نفر از اعضاي شورا به هيأت رئيسه داده مي‌شود و پس از اعلام وصول و قرائت عنوان آن، توسط رئيس و يا منشي درهمان جلسه به كميسيون مربوطه ارجاع مي‌شود.
تبصـره: طرح‌ها نبايد با قوانين و مقررات موضوعه كشور مغايرت داشته باشند.
ماده 46- اعضاي شورا و يا شهرداري نمي‌توانند لايحه و يا طرحي را كه بيش از يك ماده دارد به عنوان ماده واحده پيشنهاد و تقاضاي تصويب نمايند و درصورتيكه طرح يا لايحه‌اي مشتمل بر بيش از يك ماده باشد بايد مواد آن جزء به جزء مطرح و مورد شور قرار گيرد.
ماده 47- امضاء كنندگان طرح‌ها حق دارند در كميسيون‌هاي مربوطه كه طرح آنها مطرح است براي اداي توضيح حاضر شوند و كميسيون بايد تاريخ بحث پيرامون طرح را به امضاءكنندگان اعلام نمايد.
ماده 48- قبل از مطرح شدن هرلايحه يا طرح و يا پيشنهاد مرتبط با شهرداري در كميسيون مربوطه يا جلسه علني شورا، از طريق دبيرخانه شورا بطور رسمي به اطلاع شهردار خواهيد رسيد تاخود يا نماينده وي در جلسه حضور يافته و درمورد لايحه، طرح و يا پيشنهاد اظهارنظر كند.
تبصـره يك: همراه داشتن مشاور و كارشناس از طرف شهردار يا نماينده وي در جلسه بلامانع است.
تبصـره دو: درصورت عدم حضور بدون عذر موجه شهردار يا نماينده وي، شهردار از طريق رئيس شورا براساس آيين‌نامه انضباطي مورد مواخذه قرار خواهد گرفت و در هرصورت بحث پيرامون لايحه يا طرح يا پيشنهاد مذكور در اين ماده انجام خواهد گرفت.
تبصـره سه:درصورت شركت نماينده شهردار در جلسه علني شورا يا كميسيون بررسي‌كننده، وي موظف خواهد بود گزارش شركت خود را به شهردار ارائه نمايدماده 49- بطور كلي تمام لوايح و طرح‌ها نياز به بررسي واظهارنظر كميسيون مربوطه دارد و بررسي آن در جلسه رسمي شورا يك شوري خواهد بود، مگر آنكه هيأت رئيسه دوشوري بودن آن را ضروري بداند كه دراين‌صورت طرح يا لايحه در كليات و جزييات به تفكيك مورد رسيدگي و نسبت به آن رأي‌گيري خواهد شد.
ماده 50- موقعي كه گزارش كميسيون‌هاي مربوطه درخصوص لايحه يا طرحي در جلسه علني شورا مطرح مي‌گردد، ابتدا كليات آن مورد مذاكره قرار مي‌گيرد و درصورت تصويب كليات، پيشنهادهاي كتبي واصله به هيأت رئيسه درمورد هريك از مواد و همچنين مواد الحاقيه و پيشنهادهاي اصلاحي، مورد بحث و مذاكره قرار گرفته و به ترتيب نسبت به جزييات آن طرح و يا لايحه و مواد و تبصره‌ها رأي‌گيري به‌عمل مي‌آيد.
تبصـره يك: طرحي كه در كميسيون رد شده باشد به هنگام مطرح شدن گزارش آن، يك نفر از اعضاي امضاءكننده نيز مي‌تواند در دفاع از طرح صحبت كند.
تبصـره دو: گزارش كميسيون در غيبت مُخبر، توسط رئيس كميسيون ارائه خواهدشد.
براي ارائه هر پيشنهاد، پنج دقيقه وقت توضيح درنظر گرفته مي‌شود و پس از توضيحات به ازاء هر نفر موافق يك نفر مخالف نيز حق صحبت به ميزان برابر و به مدتي كه رئيس شورا تعيين مي‌نمايد خواهد داشت و سپس درصورت لزوم مُخبر كميسيون و نماينده شهرداري توضيح خود را پيرامون پيشنهاد ارائه شده مطرح و نسبت به اصل آن رأي‌گيري به‌عمل مي‌آيد.
ماده 52- درصورتيكه پيشنهادهاي ارائه شده مشابه باشند، به تشخيص هيأت رئيسه فقط پيشنهاد جامع‌تر مطرح خواهد شد.
ماده 53- چنانچه به تشخيص يك دوم اعضاي حاضر شورا طرح، لايحه و يا پيشنهادي نياز به رفع نقص يا بررسي كارشناسي بيشتري داشته باشد جهت اين امر به كميسيون مربوطه مسترد خواهدشد.
شور در لايحه بودجهماده 54- شهرداري بايد بودجه كل پيشنهادي سال بعد راتاقبل از پانزدهم آذرماه سال جاري به شورا تقديم نمايد و شورا حداكثر تا اول بهمن بودجه را تصويب و ابلاغ خواهد كرد. بودجه شهرداري شامل بودجه مؤسسات و ساير سازمان‌هاي وابسته خواهد بود.
تبصـره يك: درصورتي كه در رأي‌گيري بخشي از لايحه بودجه رأي لازم را كسب ننمايد آن بخش از لايحه به كميسيون(هاي) مربوطه ارجاع مي‌شود تا نواقص آن براي شور نهايي برطرف شود.
تبصـره دو: شوراي شهر مي‌تواند در قالب بودجه ساليانه تا سقف معيني از تعهدات شهرداري را به شهردار تفويض نمايد.
ماده 55- لوايح بودجه اعم از بودجه كل، چند دوازدهم و يا متمم آن يك شوري بوده و درهنگام طرح آنها جلسات علني شوراي شهر بلاانقطاع در كليه ايام هفته به جز ايام تعطيل‌رسمي و جمعه روزي حداقل سه ساعت تشكيل مي‌شود و تازماني كه مذاكره وشور پايان نيافته و رأي شورا اخذ نشده است از دستور خارج نمي‌شوند و هيچ لايحه و طرح ديگري مطرح نمي‌شود
فصل ششمانواع لوايح و طرح‌ها ، ترتيب تقدم و مسكوت ماندن آنها
ماده 56- لوايح و طرح‌ها بردو قسم است: عادي و فوري. لوايح و طرح‌هاي عادي پس از اعلام وصول به كميسيون‌هاي مربوطه ارجاع مي‌گردد.لوايح و طرح‌هاي فوري نيز شامل يك فوريتي و دوفوريتي خواهد بود. منظور از لوايح و طرح‌هاي يك فوريتي آن است كه پس از تصويب فوريت آن در جلسه علني شورا، بلافاصله در اولين جلسه علني بعدي در دستور كار شورا قرار خواهد گرفت و نقطه نظرات كميسيونها و اعضاي شورا در همان جلسه مورد بررسي قرار مي‌گيرد. طرح‌ها و لوايح دوفوريت‌دار پس از وصول و تصويب دو فوريت آن در همان جلسه مورد شور قرار مي‌گيرد.
تبصـره يك: درصورتي كه فوريت طرح يا لايحه‌اي توسط سه نفر از اعضاء يا شهرداري درخواست شود پس از توضيح نماينده شهرداري يا يكي از پيشنهاددهندگان و اظهارات يك مخالف و يك موافق به ميزان برابر و حداكثر پانزده دقيقه براي هركدام، بايد در همان جلسه درمورد لزوم ياعدم لزوم فوريت، رأي‌گيري به‌عمل آيد.
تبصـره دو: فوريت يك طرح يا لايحه نيازمند تصويب اكثريت مطلق حاضرين جلسه علني و دوفوريت يك طرح يا لايحه محتاج تصويب دوسوم اعضاي حاضر در جلسه است. حدّنصاب‌هاي مقرر در اين تبصره در مورد تقاضاي‌سلب‌فوريت‌نيزاعمال‌خواهدشد.
تبصـره سه: طرح‌ها و لوايح دوفوريت‌دار به محض وصول در همان جلسه موجب تغيير دستور كار جلسه شده و بلافاصله با حضور شهردار يا نماينده وي بررسي آن آغاز مي‌شود. عدم حضور شهردار يا نماينده وي موجب توقف بررسي نخواهد شد. شهردار مي‌تواند در مورد طرح‌هاي دوفوريت‌دار براي حضور خود يا اعزام نماينده تقاضاي استمهال بنمايد، اين تقاضا بايد به تصويب شورا برسد.
تبصـره چهار: اعضاي شورا بايد حتي‌الامكان از تصويب دوفوريت طرح‌هاولوايحي كه منجر به كاهش باركارشناسي وتخصصي روي آنها مي‌گردد، پرهيز نمايند.
تبصـره پنج: درصورت رد تقاضاي فوريت، طرح يا لايحه به صورت عادي به كميسيون مربوطه ارجاع خواهد شد.
تبصـره شش: تقاضاي سلب فوريت و يا دوفوريت براي لوايح و طرح‌ها تنها براي يك‌بار امكان‌پذير است و رسيدگي به اين درخواست برساير اظهارات مقدم است.
ماده 57- اعضاي شورا با پيشنهاد كتبي حداقل سه نفر اعضاء، مي‌توانند تقاضاي مسكوت ماندن طرح يا لايحه واصل شده به شورا را بنمايند. مدت مسكوت ماندن طرح يا لايحه در همان جلسه تعيين خواهد شد.
تبصـره يك: درصورت وصول پيشنهاد مسكوت ماندن، پس از توضيح يكي از پيشنهاددهندگان و پاسخ آن از طرف يك مخالف و هركدام به مدت پنج دقيقه، رأي‌گيري به‌عمل خواهد آمد.
تبصـره دو: تقاضاي مسكوت ماندن هرلايحه يا طرح فقط براي يك مرتبه امكان‌پذير است و رسيدگي به اين تقاضا بر ساير اظهارات مقدم است.
ماده 58- اخطار مغايرت بودن لوايح و طرح‌ها با قانون اساسي و مقررات جاري و يا با آيين‌نامه داخلي شورا، بر ساير اظهارات مقدم است و مذاكرات در موضوع اصلي را حداكثر به مدت پنج دقيقه متوقف مي‌كند.
تبصـره: درصورتيكه هر يك از اعضاء تخلفي را نسبت به اجراي آيين‌نامه داخلي شورا مشاهده نمايند حق دارند بلافاصله آن تخلف را با استناد به ماده مربوطه بدون خارج از شدن از موضوع بحث، حداكثر ظرف مدت پنج دقيقه تذكر دهند
فصل هفتم اقسـام اخـذ رأي
ماده 59- در شورا به دو طريق اخذ رأي انجام مي‌گيرد:
1-
علني با بالا بردن دست : در اين صورت تعداد آراي موافقين و مخالفين ملاك محاسبه بوده و اسامي هر يك از موافقين و مخالفين در مشروح مذاكرات شورا ثبت مي‌شود. در اين مورد رأي ممتنع نيز مخالف محسوب مي‌شود.
ماده 60- بطور كلي رأي‌گيري در جلسات شوراي شهر با بالا بردن دست
است، مگر در مواردي كه در اين آيين‌نامه روش ديگري پيش‌بيني شده و يا با پيشنهاد هيأت‌رئيسه و تصويب شورا طريق ديگري اتخاذ شود
ماده 61- در موارد ذيل رأي‌گيري فقط با ورقه انجام مي‌شود:
الف ـ انتخاب اشخاص براي پذيرش سمت، مسئوليت يا مأموريت.
ب ـ انتخاب يا رأي اعتماد به شهردار.
ج ـ انتخاب هيأت رئيسه شورا.
د ـ انتخاب رئيس، نايب رئيس و مخبر كميسيونها.
هـ ـ باتقاضاي كتبي چهار نفر از اعضاي حاضر درجلسه شورا.
تبصـره: هرگونه تلاش براي كشف هويت رأي دهندگان تخلف از آيين‌نامه تلقي مي‌شود
فصل هشتم معرفي و رأي اعتماد به شهردار
ماده 66- شوراي شهر پس از شروع هر دوره طي اطلاعيه‌اي از عموم شهروندان حوزه انتخابيه خود ، اشخاص و گروههاي صاحب‌نظر دعوت مي‌نمايد تا خود يا افراد واجد شرايط را به منظور تصدي مقام شهرداري شهر پيشنهاد نمايند. اين افراد با ذكر خلاصه‌اي از توانايي‌ها و برنامه هايشان براي اداره شهر حداكثر ظرف مدت يك هفته به دبيرخانه شورا معرفي خواهند شد.
ماده 67- افرادي كه صلاحيت عمومي آنها پس از جلب موافقت خودشان توسط يك‌چهارم از اعضاي شوراي شهر مورد تأئيد قرار گيرد به‌عنوان نامزد احراز مقام شهرداري معرفي خواهند شد.
ماده 68- شوراي شهر طي جلسات علني پي‌درپي به مطالعه، نقد و بررسي برنامه‌هاي نامزدها خواهد پرداخت و ضمن دعوت از نامزدها در جلسات علني، فرصت لازم جهت پاسخگويي و اظهارنظر به ايشان خواهد داد. تنظيم وقت جلسه براي صحبت نامزدها به‌عهده هيأت رئيسه خواهد بود.
ماده 69- پس از پايان مذاكرات اعضاي شوراي شهر پيرامون برنامه‌هاي نامزدها و استماع بيانات ايشان، شوراي شهر با رأي مخفي با ورقه به هريك از نامزدها و برنامه‌هايش رأي اعتماد خواهد داد.هريك از اعضاي شوراي شهر مي‌تواند حداكثر به چهار نفر از نامزدهاي مقام شهرداري رأي مثبت (اعتماد) بدهد.درصورتيكه يك‌نفراز ميان آنان حايز اكثريت مطلق آراء گردد به عنوان شهردار معرفي‌خواهد شد.درغيراين‌صورت دو تن از نامزدهايي‌كه بالاترين ميزان رأي را كسب كرده باشند مجدداًدرمورد آنان رأي‌گيري و نفر برگزيده با رأي‌اكثريت مطلق به‌عنوان شهردار انتخاب خواهد شد و طي اطلاعيه رسمي به مردم شهر معرفي خواهد گرديد.
تبصـره يك: درصورتيكه در مرحله اول نيز تعدادي از نامزدها داراي رأي مساوي باشند رأي‌گيري تا برگزيده شدن نفر اول ادامه خواهد داشت.
تبصـره دو: درصورتيكه در هر مرحله راي‌گيري بين دو نفر انجام شود هر عضو شورا بايد فقط به يك نفر راي دهد .
تبصـره سه : مهلت انتخاب شهردار در شورا نبايد بيش از ده روز به طول انجامد و شهردار پس از مراسم تحليف رسماً كار خود را آغاز خواهدكرد.
ماده 70- چنانچه يك يا چند نفر از اعضاي شوراي شهر به عملكرد شهردار يا عمليات شهرداري اعتراض يا ايرادي داشته باشند بايد تذكرات مربوطه را بصورت مستدل و مكتوب به رياست شورا منعكس نمايند، سپس رئيس شورا تذكر(ات) را به شهردار انتقال خواهد داد. در صورت عدم رعايت موارد تذكر داده شده يا عدم ارسال پاسخ مكتوب قانع‌كننده، موضوع به‌صورت سئوال مطرح مي‌شود كه دراين‌صورت رئيس شورا سئوال را كتباً به شهردار اطلاع خواهد داد و حداكثر ظرف ده‌روز پس از ابلاغ قانوني، شهردار موظف به حضور در جلسه عادي يا فوق‌العاده شورا و پاسخ به سئوال مي‌باشد.
تبصـره: درفاصله بين صدور رأي عدم اعتماد و بركناري شهردار و يا خاتمه خدمت شهردار تا انتخاب فرد جديد كه نبايد بيش از سه ماه بطول انجامد يكي از كاركنان شهرداري با انتخاب شوراي شهر عهده‌دار و مسئول اداره امور شهرداري خواهدبود
فصل نهم نمايندگي شوراي شهر در مجامع ديگر
مــاده 71- هرگونه نمايندگي از جانب شوراي شهر براي انجام مأموريت و ياشركت در ديگر شوراها ومجامع عمومي پس از پيشنهاد هيأت رئيسه مستلزم تصويب درجلسه علني شورا است. مدت نمايندگي يا مأموريت مذكور حداكثر يكسال و درصورت تصويب مجدد قابل تمديد خواهد بود.
تبصـره يك: نمايندگان شورا موظفند گزارش كار خود را هر شش ماه يك‌بار كتباً به اطلاع هيأت رئيسه برسانند.
تبصـره دو: اگر انتخاب نماينده در ارتباط با وظايف كميسيونها باشد نياز به طرح در جلسه علني شورا ندارد.
تبصـره سه: براي انتخاب نمايندگان شورا آراء نصف به علاوه يك حاضرين كافي است.ماده 72- رأي نمايندگان شورا در مجامع قانوني نظير كميسيون‌هاي ماده صد، ماده هفتاد و هفت و بند بيست ماده پنجاه و پنج قانون شهرداري‌ها برطبق مواد قانوني مربوطه بوده و نيازي به هماهنگي با شورا ندارد. نمايندگي از طرف شورا در مجامعي كه در قانون پيش‌بيني نشده صرفاً باتصويب شورا مجاز است حدود اختيارات نماينده در هر مورد خاص توسط شورا مشخص خواهد شد. مصوبات اين جلسات در صورتي براي شورا معتبر است كه به تصويب شورا نيز برسد.
تبصـره يك: درصورت ضرورت شورا مي‌تواند جهت شركت در مجامع يا جلسات خاص به يك يا چند نفر از اعضاء نمايندگي تام‌الاختيار اعطاء نمايد.
تبصـره دو: درصورت شركت عضو يا اعضايي از شورا در يكي از جلسات يا مجامع خاص كه بحث پيرامون موضوع آن جلسه در شورا به نتيجه رسيده و تصويب شده باشد، عضو يا اعضاي شركت كننده فقط مي‌توانند نظرات شورا را ارائه نمايند ولوآنكه خود مخالف تمام يا قسمتي از آن مصوبه باشند.
فصل دهم كميته‌هاي ناظر بر مناطق شهري
ماده 73- به منظور تسهيل در نظارت بر امور جاري شهر و كنترل مديريت شهرداري در مناطق آن، چند(هر شهر متفاوت و بستگي به مناطق دارد ) كميته نظارت بر مناطق شهرداري تشكيل و در هركدام حداقل يك نفر از اعضاي شوراي شهر عضويت خواهند داشت. اين كميته‌ها مي‌توانند با هماهنگي شهرداران مناطق، كميته‌هاي محلي تأسيس نمايند و در آن از معتمدين و افراد با نفوذ محلي دعوت نمايند، تا در جلسات ماهيانه مشكلات هر منطقه و محلات آن را جمع‌بندي و به كميته‌هاي شوراي شهر ارسال نمايند.
كميته‌هاي شورا مي‌توانند براي بازرسي و بررسي محلات و مطالعه فعاليت شهرداران مناطق و ادارات محلي و كنترل فعاليت‌هاي شهروندان در هر منطقه از كارشناسان و متخصصان و يا افراد محلي استفاده كنند.
تبصـره يك: كميته‌ها حداقل هفته‌اي يك بار جلسه داشته و به تناسب
مسائل مطروحه از شهرداران منطقه و مسئولين مربوطه دعوت به عمل خواهند آورد و ايشان موظف به حضور در كميته‌ها هستند.
تبصـره دو: هيأت رئيسه شورا نسبت به تعيين دبيران كميته‌هاي نظارتي با
استفاده از كارمندان و كارشناسان شوراي شهر اقدام خواهد نمود و اين
دبيران مسئوليت امور اداري و تنظيم صورت‌جلسات كميته‌هاي مناطق و
پيگيري مصوبات كميته‌ها را به عهده خواهند داشت.
تبصـره سه: هر كميته موظف است گزارش نظارتي خود را هرسه ماه يك‌بار
به هيأت رئيسه تسليم نمايد.
تبصـره چهار: گزارش هر كميته توسط هيأت رئيسه تكثير و در اختيار ديگر
اعضاء قرار مي‌گيرد تا در يكي از جلسات شورا حداكثر در يك ساعت مورد بررسي
قرار گيرد.
تبصـره پنج: طرح‌ها و گزارش‌هاي هر كميته توسط هيأت رئيسه به
كميسيون‌هاي مربوطه ارسال مي‌گردد.
تبصـره شش: اول هر دوره اعضاي اين كميته‌ها به قيد قرعه انتخاب و سپس
هر شانزده ماه يك بار مجدداً با قرعه كشي اعضاء كميته‌ها تغيير خواهند
كرد، به نحوي كه هر نفر در دوره نمايندگي خود در هرسه كميته حضور يابد.
ماده 74- هيچ يك از اعضاي شوراي شهر مستقيماً حق دخالت در امور پرسنلي و اداري شهرداري را نداردفصل يازدهم
وظايف و مسئوليت اعضاي هيأت رئيسه و ادارات شورا
ماده 75- رئيس شورا و ساير اعضاي هيأت رئيسه در مورد انجام وظايف محوله در اين آيين‌نامه در برابر شورا مسئوليت مشترك داشته و نسبت به اداره بي‌طرفانه شورا وفادارند. هرگاه حداقل چهار نفر از اعضاي شورا به كيفيت اداره جلسات و ايفاي وظايف رئيس و يا ساير اعضاي هيأت رئيسه معترض باشند و اعتراض خود را كتباً به هيأت رئيسه بدهند، اوّلين جلسه بعد شورا به صورت غيرعلني و رسمي تشكيل خواهد شد تا به اعتراض آنها رسيدگي نمايد.
كليه امور اداري شورا اعم از مالي، استخدامي، سازماني و غيره درهمه حال به عهده هيأت رئيسه است كه بر طبق آيين‌نامه‌هاي خاص مصوب شورا تحت نظر رئيس اداره مي‌شود و نيز كليه احكام صادره اعم از ترفيع، اضافه، نقل و انتقالات كارمندان و كليه كاركنان شورا طبق بودجه مصوب بايد به امضاي رئيس شورا برسد و همچنين كليه نامه‌هاي مربوط به وظايف قانوني شورا چه از طرف كميسيونها و چه از طرف ادارات با امضاي رئيس شورا صادر مي‌گردد.ماده 77-وظايف رئيس شورا عبارت است از:
1- اداره شوراي شهر، اداره جلسات رسمي و دعوت از مقامات رسمي
2- شركت در جلسات شوراي اداري و كميته برنامه‌ريزي استان
3-
زمينه‌سازي براي تشكيل شوراهاي شهرستان و شوراي عالي استانها
4-
استقرار و اداره دبيرخانه شوراي شهر و پيگيري مصوبات
5-
شركت در مجامع و شوراهايي كه مطابق قانون برعهده وي گذاشته شده است.
6-
برپايي جلسات مشترك ميان رؤساي كميسيونها و كميته‌ها با شهردار و ساير مسئولين ذيربط.
7-
مسئوليت امور اداري و مالي شورا.
8-
اعلام دستور، زمان و نوع جلسه.
9-
دعوت از مقامات موضوع ماده يازده قانون شوراهاي اسلامي كشور و ساير اشخاصي كه شورا حضور آنها را در جلسات خود يا كميسيون‌هاي شورا ضروري تشخيص دهد.
10-
دعوت از اعضاء و تقسيم كار بين آنها و كميسيون‌هاي شورا.
11-
پيگيري مصوبات شورا.
12-
معرفي نماينده يا نمايندگان شورا كه از بين اعضاء شورا انتخاب مي‌شوند به مسئولان اجرايي، نهادها و سازمان‌هاي مملكتي در زمينه‌هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي، آموزشي، اقتصادي، عمراني جهت فراهم آوردن زمينه‌هاي همكاري درصورت درخواست آنان.
13- معرفي افراد مورد تأئيد شورا براي انجام اقدام‌هاي مورد نياز و نظارت بر حُسن اجراي بندهاي سه و هشت ماده هفتاد و هفت قانون شوراهاي اسلامي كشور.
14-
صدور احكام مسئول و اعضاي دبيرخانه و دبيران كميسيون‌هاي شورا كه از ميان كاركنان شهرداري خواهند بود.
15-
رئيس شورا سخنگوي شورا است و مواضع و اطلاعات رسمي شورا توسط او اعلام مي‌شود مگر آنكه شورا عضو ديگري را به اين منظور تعيين كند.
16-
اجراي مفاد ماده سی و سه آيين‌نامه مالي شهرداري‌ها شامل ايجاد تعهد، تشخيص، تسجيل و صدور حواله در حدود اعتبارات مصوب شورا در صلاحيت رئيس شورا يا اعضايي است كه از طرف وي كتباً و به طور منجز اختيارات لازم به آنها تفويض مي‌شود.
17-
تأئيد بودجه شورا كه توسط خزانه‌دار پيشنهاد مي‌شود.
18-
ابلاغ كتبي موارد اعتراض و ايراد اعضاء كه به صورت روشن به رئيس شورا تقديم شده است به عنوان تذكر به شهردار و دريافت پاسخ كتبي شهردار درخصوص تذكر ابلاغي و طرح آن در جلسه شورا.
19-
قبول يا رد تذكرات آيين‌نامه‌اي اعضاء.
20-
اعلام تعداد اعضاي حاضر قبل از اخذ آراء كه توسط منشي به اطلاع وي مي‌رسد.
21-
امضاي كليه مكاتبات رسمي شورا.
تبصـره: نايب رئيس شورا در غياب رئيس شورا وظايف او را انجام مي‌دهد و در مقابل شورا مسئول است.
ماده 78- وظايف منشي يامنشيان شورا:
1-
تهيه و تنظيم دستور جلسات براساس پيشنهادها، لوايح و طرح‌هاي واصله از كميسيونها و پيشنهاد آن به هيأت رئيسه شورا براي تعيين وقت و دستور جلسات.
2-
نظارت بر تنظيم متن مذاكرات جلسات شورا، ثبت آن در دفتر مخصوص جلسات و حفظ و نگهداري آنها در محل شورا.
3-
قرائت لوايح، طرح‌ها و پيشنهادات واصله در جلسات رسمي شورا.
4-
مساعدت در تهيه آمار و اطلاعات، تهيه گزارش از عملكرد شورا براي ارائه به رئيس شورا، مساعدت در تهيه رونوشت مصوبات در اجراي ماده هفتاد و هشت قانون شوراهاي اسلامي كشور جهت اطلاع به فرماندار، شهردار و سازمان‌هاي ذيربط با امضاي رئيس شورا.
5-
نظارت بر انتشار مقررات مصوب شورا توسط دبيرخانه شورا كه برابر قانون بايد به اطلاع عموم مردم برسد.
6-
تشخيص عده حضار در جلسات رسمي و اعلام آن به رئيس شورا.
7-
ثبت اسامي و ترتيب موافقين، مخالفين و سئوال كنندگان و اعلام آن به رئيس جلسه.
ماده 79- وظايف خزانه‌دار شورا:
1-
انجام امور مالي و مسئوليت حسابداري شورا.
2-
همكاري با رئيس شورا در تنظيم بودجه و اصلاح يا متمم آن.
3-
تنظيم صورت‌مجلس تحويل و تحول اموال و دارايي‌هايي كه از طريق شهرداري در اختيار شورا قرار مي‌گيرد و امضاي آنها به اتفاق رئيس شورا.
4-
تنظيم صورت‌هاي مالي شورا.
5-
بررسي صورت‌حساب ماهانه درآمد و هزينه تسليمي شهرداري موضوع ماده هفتاد و نه قانون شهرداري و ارائه آن همراه با نظريه به جلسات شورا حداكثر ظرف يك هفته پس از دريافت صورت‌حساب.
6-
نظارت بر انتشار صورت تأئيد شده جامع درآمد و هزينه شش ماهه شهرداري و ارسال نسخه‌هايي از آن به وزارت كشور توسط دبيرخانه شورا.
7-
مراقبت در حفظ، اداره، ثبت ابنيه، اموال، مؤسسات شورا، نظارت در اجراي بودجه، پرداخت‌ها، امضاي حوالجات، چك‌ها و كليه اسناد خرج كه بايد از صندوق شورا پرداخت شود.
تبصـره: خزانه‌دار تا پانزدهم آذرماه هرسال بودجه سال بعد شورا را تهيه و پس از تصويب هيأت رئيسه منتهي تا اول دي ماه براي ارجاع به كميسيون مربوطه تقديم شورا مي‌نمايد. كميسيون پس از رسيدگي، گزارش آن را حداكثر تا پانزدهم دي ماه براي رئيس و او براي شهردار مي‌فرستد تا در بودجه كل سال آينده شهرداري عيناً درج شود. اين بودجه پس از تصويب شورا در اختيار كارپردازي قرار خواهد گرفت.فصل دوازدهم
نحوه استقرار مُخبرين جرايد و تماشاچيان و مدعوين شورا
ماده 80- حفظ انتظام و امنيت شورا به عهده رئيس شورا است و هيچ مقام و قوه‌اي بدون‌اجازه‌اوحق‌مداخله‌امنيتي‌وانتظامي در محوطه ومحيط كارشورا راندارد.
ماده 81- ورود مُخبرين جرايد ، راديو و تلويزيون و تماشاچيان در جلسات علني شورا در حدود ظرفيت. تالار مجاز است و با هماهنگي روابط عمومي شورا صورت خواهد پذيرفت و استقرار هر كس تنها در جايگاه پيش‌بيني شده مجاز مي‌باشد.
تبصـره يك: نمايندگان مطبوعات درصورت داشتن كارت شناسايي معتبر مجاز به انجام مصاحبه و تهيه گزارش‌هاي خبري از شورا يا جلسات آن خواهند بود ولي اقدامات آنها نبايد مانع كار جلسات علني شورا شود.
تبصـره دو: تماشاچيان بايد در تمام مدت جلسه ساكت باشند و از هرگونه اخلال خودداري نمايند درغير اينصورت به دستور رئيس شورا، تالار جلسات را ترك خواهندكرد.
تبصـره سه: هريك از اعضاء مي‌توانند براي هرجلسه حداكثر تا پنج نفر ميهمان داشته باشند كه در مكان تماشاچيان خواهند نشست
فصل سيزدهم
استعفاي اعضاء و نحوه‌رسيدگي به آن
ماده 82- هر عضو درصورتي مي‌تواند از عضويت شوراي شهر استعفاء دهد كه دليل موجه داشته و استعفاي او به تصويب دوسوم اعضاء شورا برسد.
ماده 83- عضو مستعفي، متن استعفاءنامه خود را به همراه دلايل آن به رئيس شورا تسليم مي‌نمايد و رئيس شورا آن را در اوّلين جلسه علني و بدون قرائت متن اعلام و در دستور كار جلسه رسمي بعد قرار مي‌گيرد.
ماده 84- در بررسي موضوع استعفاء ابتدا متن استعفاءنامه قرائت شده و سپس شخص مستعفي يا عضو ديگري به تقاضاي او از استعفاي وي دفاع مي‌نمايد. مدت قرائت استعفاءنامه و توضيح عضو مستعفي حداكثر نيم ساعت و مخالف و يا مخالفين نيز حداكثر نيم ساعت مي‌توانند صحبت كنند و سپس رأي‌گيري به‌عمل مي‌آيد.
تبصـره: شورا موظف است بلافاصله پس از قطعيت يافتن خروج عضو از شورا مراتب را به فرمانداري ذيربط بطور كتبي گزارش دهد تا فرماندار براي عضو علي‌البدل شورا با احتساب رأي وي كارت شناسائي صادر و از او براي شركت در جلسات دعوت كند.
ماده 85- تعطيلات ساليانه شورا حداكثر سي روز است كه مدت و زمان آن با تشخيص شورا خواهد بود. علاوه برآن هريك از اعضاء مي‌توانند در مجموع از يك ماه مرخصي استحقاقي درطول سال با هماهنگي هيأت رئيسه برخوردار شوند.
تبصـره يك: درصورت ضرورت رئيس شورا مي‌تواند با تقاضاي (تعدا د در هر شورا فرق مي كند)نفر از اعضاء يا تقاضاي فرماندار يا بخشدار ذيربط ياشهردار در اوقات تعطيلي با ذكر دليل شورا را به‌طور فوق‌العاده دعوت به تشكيل جلسه نمايد .
تبصـره دو: استفاده از مرخصي استعلاجي بر طبق مقررات و قوانين موضوعه كشور و با تأييد هيأت رئيسه خواهد بود .
تبصـره سه: شركت در دعوت‌هاي رسمي دسته جمعي خارجي و يا مأموريت به خارج از كشور كه به دعوت مجامع خارجي صورت مي‌پذيرد تنها دوبار در سال و با هماهنگي هيأت رئيسه و موافقت شورا انجام شده و جزء مرخصي منظور نخواهد شد
فصل چهاردهم
حق حضور اعضاي شوراي شهر، تفسير قوانين و آيين‌نامه داخلي و دبيرخانه
ماده 86-اعضاي شورا براي شركت در جلسات شورا حق حضور دريافت خواهند داشت. نحوه و ميزان حق حضور براساس بودجه مصوب شورا و طبق دستورالعملي است كه وزارت كشـور تهيـه و بـه تصويب هيـأت وزيـران خواهد رسيـد. آن دسته از كاركنان دولت يا مؤسسات
تبصـره: هريك از اعضاي شوراي شهر مي‌تواند يك مشاور و يك راننده داشته باشد. همچنين مجموع هزينه اياب وذهاب، تحقيقات و مطالعات از قبيل استفاده از اطلاعات رايانه‌اي هريك از اعضاء توسط شورا پرداخت مي‌گردد.(در شوراها يكسان نيست و متفاوت بوده است )
ماده 87- شرح و تفسير مقررات و مصوبات قبلي به عهده شوراي شهر است و مي‌تواند به‌صورت عادي و يا فوريت‌دار در دستور قرار گرفته و مورد مذاكره واقع شود.
تبصـره: در مورد هر تقاضا جهت تفسير مخالفين وموافقين هر كدام حداكثر به مدت ده دقيقه صحبت خواهند كرد.
ماده 88- دبيرخانه شوراي شهر براساس نياز اداري شورا و كميسيونها و هيأت رئيسه تشكيل و مسئول آن به حكم رئيس شورا تعيين مي‌شود. دبيرخانه كارمندان و كارشناسان مورد نياز را استخدام كرده و در صورت لزوم اقدام به انتقال كارمندان از شهرداري به شوراي شهر خواهد كرد.
تبصـره يك: تهيه نامه‌هاي شورا، ثبت و شماره‌گذاري آنها، تهيه آمار و اطلاعات، بايگاني اسناد، مدارك و صورت‌جلسات شورا، كميسيونها و انتشار مواردي كه در اين آيين‌نامه پيش‌بيني شده است برعهده دبيرخانه است .
تبصـره دو: شرح وظايف و چارچوب تشكيلاتي دبيرخانه طي آيين‌نامه جداگانه‌اي به تصويب شورا مي‌رسد و ضميمه آيين‌نامه اجرايي شوراها خواهد بود.
ماده 89- به منظور تحقيق و پيگيري تقاضاهاي كميسيونها، كميته‌ها و پيگيري مصوبات شورا واحدهاي حقوقي ويژه‌اي مركب از حقوق‌دانان زُبده و كارشناسان خُبره تحت عنوان تيم بازرسي و تحقيق شوراي شهر تشكيل مي‌شوند. اداره اين تيم زيرنظر هيأت رئيسه و با مسئوليت دبيرخانه خواهد بود.
ماده 90- كميسيون ويژه‌اي جهت بررسي و اصلاح آيين‌نامه داخلي شورا براي دوسال تشكيل مي‌شود كه حداقل سه عضو داشته و اعضاي آن توسط شورا انتخاب خواهند شد و برحسب مورد با پيشنهاد يك پنجم اعضاء تشكيل جلسه مي‌دهد.اين كميسيون پيشنهادات واصله و نقطه نظرات اعضاي خود را به صورت طرح اصلاح آيين‌نامه به شورا گزارش مي‌كند.
تبصـره يك: گزارش كميسيون ويژه آيين‌نامه مقدم بر ديگر دستورات جلسه شورا است و بلافاصله بايد در دستور قرار گيرد.
تبصـره دو: اگر پيشنهاد حذف و اصلاح مربوط به يكي از مواد آيين‌نامه داخلي شورا باشد براي تصويب رأي دوسوم اعضاء اصلي شورا لازم است- اين آيين‌نامه ( به عنوان نمونه توسط يزد فردا ارائه گرديده و سعي شده بيشتر از قوانين مشترك در شوراها استفاده شود و در هر شورا متفاوت بوده و نمونه آورده شده توسط يزدفردا جهت اطلاع رساني بوده است )
و در پايان بايد متذكر شويم كه ، محمود احمدي‌نژاد رييس‌جمهوري اسلامي ايران لايحه «اصلاح موادي از قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و اصلاحات بعدي» را كه بنا به پيشنهاد وزارت كشور در جلسه مورخ 17/2/1385 هيئت وزيران با قيد دو فوريت به تصويب رسيده بود، طي نامه‌اي خطاب به دكتر غلامعلي حداد عادل رييس‌مجلس شوراي اسلامي، براي طي تشريفات قانوني تقديم مجلس شوراي اسلامي كرد.
در مقدمه توجيهي اين لايحه كه در قالب يك ماده واحده و 64 بند تنظيم گرديد، آمده است: بررسي دقيق تجربه فعاليت شوراهاي اسلامي شهر و روستا در طي دوره هفت ساله فعاليت آن نشان مي‌دهد كه قانون شوراها در عمل داراي ضعف‌ها، ابهامات و كاستي‌هايي مي‌باشد كه مانع از فعاليت كارآمد و نظام‌مند آن مي‌شود. بنابراين جهت رفع نقايص موجود و همچنين تقويت سازوكار نظارت بر شوراهاي اسلامي، لايحه زير براي طي تشريفات قانوني تقديم مي‌شود.
بر اساس ماده واحدة «لايحه اصلاح موادي از قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران ـ مصوب 1375 و اصلاحات بعدي آن» در صورت تصويب مجلس شوراي اسلامي و اصلاح ماده 7 قانون شوراها، تعداد اعضاي شوراهاي اسلامي شهر و روستا در مناطق مختلف كشور به اين شرح خواهد بود:
الف ـ شهرهاي تا پنجاه هزار نفر، 5 نفر عضو اصلي و 3 نفر عضو علي‌البدل.
ب ـ شهرهاي از پنجاه هزار نفر تا دويست هزار نفر جمعيت، 7 نفر عضو اصلي و 4 نفر علي‌البدل
ج ـ شهرهاي از دويست هزار نفر تا يك ميليون نفر جمعيت، 9 نفر عضو اصلي و 5 نفر عضو علي‌البدل
د ـ شهرهاي بيش از يك ميليون نفر جمعيت، 11 نفر عضو اصلي و 5 نفر عضو علي‌البدل
هـ ـ شهر تهران 15 نفر عضو اصلي و 7 نفر عضو علي‌البدل
همچنين به موجب تبصره‌اي كه طبق اصلاحيه، به ماده 7 قانون شوراها اضافه خواهد شد؛ هرگاه عضوي به هر دليلي تا دو ماه در جلسه شورا شركت ننمايد، تا تعيين تكليف نهايي كه نبايد بيش از 6 ماه به طول بيانجامد از عضو علي‌البدل به عنوان جانشيني در جلسات دعوت بعمل مي‌آيد.
در صورت موافقت مجلي شوراي اسلامي با اصلاح ماده 9 قانون شوراها و تبصره آن، متن اين ماده بدين شرح خواهد بود:
ماده 9ـ در صورت تبديل روستا به شهر، شوراي شهر همان شوراي روستا خواهد بود. چنانچه دو يا چند روستا به شهر تبديل شود، شوراي شهر از ميان اعضاي شوراهاي آن روستاها به ترتيب آراء در انتخابات و به نسبت جمعيت روستاها تشكيل مي‌شود.
با اصلاح تبصره 1 ماده 14 قانون شوراها؛ از هر استان يك نفر نماينده و از استان تهران دو نفر نماينده در شوراي عالي استانها عضويت دارند. همچنين ماده 15 به اين شرح به قانون الحاق مي‌شود: ماده 15ـ اولين جلسه شوراهاي روستا به دعوت بخشدار و شوراي شهر به دعوت فرماندار در تاريخ مقرر در ماده 4 اين قانون تشكيل مي‌شود. همچنين شوراهاي فرادست به ترتيب، شوراي بخش به فاصله يك ماه پس از تشكيل 4/3 شوراهاي روستا‌هاي تابع بخش به دعوت بخشدار، شوراي شهرستان به فاصله يك ماه پس از تشكيل 4/3 شوراهاي شهر و بخش در محدوده آن شهرستان به دعوت فرماندار، شوراي استان به فاصله يك ماه پس از تشكيل 3/2 شوراهاي شهرستان‌هاي واقع در محدودة آن استان به دعوت استاندار و شوراي عالي استانها به فاصله يك ماه پس از تشكيل 3/2 شوراهاي استانها به دعوت وزير كشور تشكيل مي‌شود.
در صورت موافقت مجلس شوراي اسلام با الحاق ماده 57 و تبصره آن به قانون فعلي تركيب هيئت نظارت بر انتخابات به اين ترتيب شكل مي‌گيرد: ماده 57 و پيش از شروع انتخابات، هيئتي متشكل از هفت نفر، دو نفر نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به انتخاب كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، دادستان كل كشور و چهار نفر با انتخاب شوراي نگهبان به عنوان هيئت مركزي نظارت بر انتخابات معرفي مي‌شوند.
تبصره 1ـ از چهار نفر افراد معرفي شده از سوي شوراي نگهبان حداقل يك نفر بايد عضو آن شورا باشد.
همچنين در لايحه تقديمي دولت پيشنهاد شده ماده 75 قانون فعلي پس از اصلاح تحت عنوان بند 9 به اين شرح به ذيل اين ماده الحاق شود:
بند 9ـ آيين‌نامه سازماني، تشكيلاتي، تعيين دورة مكاتباتي شوراها، تعداد و نحوه تشكيل جلسات شوراها، راه‌هاي نحوة تأمين منابع مالي شوراها، امور مالي دبيرخانه كلية شوراها و تعداد كاركنان آنها و هزينه‌هاي مربوط و هرگونه پرداختي به اعضاي شوراها توسط شوراي عالي استانها تهيه و پس از تأييد وزارت كشور به تصويب هيئت وزيران مي‌رسد. به كارگيري كاركنان و هرگونه پرداختي خارج از اين آيين‌نامه ممنوع مي‌باشد.
در صورت اصلاح ماده 82 قانون، چنانچه هر يك از اعضاي شوراها شرايط عضويت را از دست بدهند و يا در انجام وظايف قانوني خود مرتكب قور يا تقصير شوند يا اقدامي كه موجب توقف يا اخلال در انجام وظايف شوراها گردد يا عملي خلاف شئون اعضاء شورا انجام دهند، به موارد زير محكوم مي‌شوند:
1ـاخطار كتبي با درجه در پرونده شورايي بدون اعلان عمومي
2ـاخطار كتبي با درجه در پرونده شورايي و اعلان عمومي
3ـكسر از مبالغ دريافتي بابت عضويت در شورا حداكثر تا يك سوم از يك ماه تا يك سال
4ـمحروميت از عضويت درهيئت رئيسه و نمايندگي در شوراهاي فرادست و عناوين مشابه حداقل به مدت
يك سال
5ـسلب عضويت موقت از يك ماه تا يك سال
6ـسلب عضويت براي باقيمانده دورة شورا
7ـممنوعيت ثبت‌نام در انتخابات شوراها براي مدت حداقل يك دوره
8ـسلب عضويت دائم از عضويت در شورا و ممنوعيت ثبت‌نام در انتخابات شوراها
پايان
تهيه و تنظيم:كميته اطلاع رساني انتخابات دور سوم شورهاي اسلامي شهر رو ستا يزدفردا
يزدفردا
بخش دوم مجموعه قوانين مرتبط با وظايف شوراها-ترتيب رسيدگی به تخلفات-ساير مقررات را با هم مرور نمائيم (2)
تاریخ : 06 آبان 1385 - قبلازظهر 06:07
مجموعه قوانين در رابطه با تشكيلات و انتخابات شوراها را با هم مرور نمائيم(1)
تاریخ : 06 آبان 1385 - قبلازظهر 05:53
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 10,ژانویه,2025